این دنیای کوچک به‌دلیل نزدیکی بیش‌ازحد به ستاره‌ی میزبانش در حال ذوب شدن است و دُمی شبیه به دنباله‌دار، به طول چندین میلیون کیلومتر، پشت سر خود به‌جا می‌گذارد.
در حالی که اغلب توجه ما معطوف به سیاراتی است که شاید برای شکل‌گیری آب مایع در سطح‌شان مناسب باشند، چشم‌انداز جهنمی سیاره BD+05 4868 Ab میزبان صخره‌های مذاب است. اقیانوس‌های ماگمایی این سیاره در حال جوشیدن و تبخیر شدن هستند و به فضا پرتاب می‌شوند، سپس در فضا متراکم شده و دُمی سنگی را شکل می‌دهند.
مارک هون، اخترفیزیکدان مؤسسه کاولی MIT می‌گوید:
«طول این دُم بسیار عظیم است – تا ۹ میلیون کیلومتر (۵.۶ میلیون مایل) امتداد دارد، یعنی چیزی حدود نیمی از مدار کامل این سیاره.»
این سیاره‌ی نگون‌بخت حدود ۱۴۰ سال نوری با ما فاصله دارد و هر ۳۰.۵ ساعت یک‌بار به دور ستاره‌ی میزبانش می‌چرخد. این یعنی حدود ۲۰ برابر نزدیک‌تر از فاصله‌ی عطارد با خورشید – و چنین نزدیکی‌ای ممکن است اشتباهی مرگبار باشد.
احتمالاً BD+05 4868 Ab در ابتدا بیش از دو برابر جرم کنونی‌اش را داشته، ولی اکنون به‌نظر می‌رسد جرمش کمتر از نصف عطارد باشد – و همچنان در حال کاهش است. پژوهشگران تخمین می‌زنند این سیاره در هر بار گردش به دور ستاره، جرمی برابر با کوه اورست را به فضا پرتاب می‌کند و با این روند، طی یک تا دو میلیون سال آینده کاملاً نابود خواهد شد.
آوی شپُرر، ستاره‌شناس پروژه TESS می‌گوید:
«این یک جرم بسیار کوچک با جاذبه‌ای بسیار ضعیف است، بنابراین به‌راحتی جرم خود را از دست می‌دهد، که همین موضوع جاذبه‌اش را ضعیف‌تر می‌کند و باعث می‌شود جرم بیشتری از دست بدهد. این یک روند افسارگسیخته است، و اوضاع برای این سیاره فقط بدتر و بدتر می‌شود.»
این تنها چهارمین سیاره‌ی خارج‌منظومه‌ای از نوع «عطاردهای ذوب‌شونده» است که تاکنون کشف شده، اما بدترین وضعیت را دارد. مثلاً سیاره‌ای که به دور KIC 12557548 می‌چرخد، حدود ۲۰۰ میلیون سال دیگر عمر دارد. ولی دُم عظیم BD+05 4868 Ab نشانه‌ای از فروپاشی بسیار سریع‌تری است.
البته پیش از این سیاراتی با دُم کشف شده‌اند، اما معمولاً این‌ها غول‌های گازی با ذخایر فراوان هستند. برای مثال، سیاره HAT-P-32b در حال از دست دادن هلیوم به شکل دو دُم است که هر کدام بیش از ۵۳ برابر شعاع سیاره امتداد دارند – و برای تبخیر کاملش احتمالاً به ۴۰ میلیارد سال دیگر نیاز است.
سیاره‌ی مشتری‌گون داغ WASP-69b هم جوّ خود را به دُمی از دست می‌دهد، ولی سرعت این کاهش تنها معادل جرم زمین در هر میلیارد سال است – یعنی احتمالاً قبل از تمام شدن جو، ستاره‌اش منفجر می‌شود و نابودش می‌کند.
اما برگردیم به BD+05 4868 Ab. این سیاره‌ی عجیب و غریب به‌روش نسبتاً معمولی کشف شده است: روش گذر. در این روش، ستاره‌ای تحت نظر قرار می‌گیرد تا افت‌های منظم در نورش ثبت شود که ناشی از عبور سیاره از مقابل آن است.
ولی در این مورد خاص، اخترشناسان تنها یک کم‌نور شدن لحظه‌ای را مشاهده نکردند. زمان زیادی طول می‌کشید تا نور ستاره به حالت عادی بازگردد. از همه عجیب‌تر اینکه میزان نوری که در هر گردش عبور می‌کرد، متفاوت بود. این موضوع نشان می‌داد که ساختاری مبهم و نامنظم پشت این جرم در حال عبور در حال کشیده شدن است.
هون می‌گوید:
«شکل گذر بسیار شبیه به یک دنباله‌دار با دُمی بلند است – البته بعید است که این دُم از گازها و یخ‌های فرّار تشکیل شده باشد، چرا که در این نزدیکی با ستاره دوام نمی‌آورند. اما دانه‌های معدنی تبخیرشده از سطح سیاره می‌توانند به اندازه‌ای باقی بمانند که چنین دُمی شاخص را ایجاد کنند.»
نکته جالب دیگر، وجود یک دُم بسیار کوچک‌تر در جلوی سیاره است. تیم پژوهشی معتقد است این ساختار می‌تواند به درک ما از دینامیک دُم گرد و غبار کمک کرده و نظریه‌های مربوط به شکل‌گیری آن را بیازماید.
ممکن است این سیاره هرگز مقصد گردشگری کسی نباشد، اما BD+05 4868 Ab شاید هنوز بتواند چیزهایی درباره‌ی دنیای‌های قابل‌سکونت‌تر به ما بیاموزد. در نهایت، چند بار پیش می‌آید که سیاره‌ای در برابر ما در حال منفجر کردن درونش به فضا باشد؟
تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) می‌تواند این کالبدشکافی را انجام دهد و طیف نوری ستاره را هنگام عبور از غبار بررسی کند تا ترکیب سیاره را آشکار سازد.
هون می‌گوید:
«این یک فرصت منحصربه‌فرد برای اندازه‌گیری مستقیم ترکیب درونی یک سیاره سنگی است – که می‌تواند چیزهای زیادی درباره تنوع و قابلیت سکونت سیارات زمین‌مانند بیرون از منظومه شمسی به ما بگوید.»
نتایج این تحقیق در The Astrophysical Journal Letters منتشر
