دارث ویدر سیاره کوچک و فروتن ما را هدف نگرفته است! این «ستاره مرگ» در واقع یک سیستم دوتایی است که دو ستاره آن در مداری قفل شده‌اند که در نهایت منجر به برخوردشان خواهد شد و هنگام برخورد، یک فوران قدرتمند پرتو گاما آزاد خواهند کرد. این جرم که با نام WR104 شناخته می‌شود، به دلیل حلقه مارپیچی از غبار که آن را احاطه کرده، به «ستاره چرخ‌فلکی» نیز معروف است.
مشاهدات اخیر جهت‌گیری دقیق این ستاره‌ها را اندازه‌گیری کرده‌اند و خوشبختانه مشخص شده که آنها به سمت زمین نشانه نرفته‌اند. بنابراین وقتی در نهایت با هم برخورد کنند، این مشکل برای کس دیگری خواهد بود!
WR104 یک ستاره از نوع ولف-رایت (Wolf-Rayet) است که در فاصله ۸۰۰۰ سال نوری از زمین و در صورت فلکی قوس (Sagittarius) قرار دارد. ستاره‌های ولف-رایت با طیف‌هایی که خطوط نشری عریض از هلیوم یونیزه‌شده و نیتروژن یا کربن به‌شدت یونیزه‌شده نشان می‌دهند، شناخته می‌شوند. این ستاره‌ها معمولاً دمای سطحی بسیار بالایی دارند و بادهای ستاره‌ای قدرتمندی تولید می‌کنند. دمای سطح WR104 حدود ۴۴۰۰۰ کلوین است، در حالی که دمای سطح خورشید فقط ۵۷۰۰ کلوین است.
WR104 یک ستاره همراه نیز دارد که از نوع OB است و جرم بیشتری دارد. این دو ستاره با هم یک الگوی مارپیچی از غبار ایجاد می‌کنند که شبیه یک چرخ‌فلک به نظر می‌رسد، و به همین دلیل این نام را گرفته است. بادهای ستاره‌ای قدرتمند این دو ستاره با یکدیگر برخورد می‌کنند و منجر به تشکیل هیدروکربن‌ها یا غبارهایی می‌شوند که این مارپیچ زیبا را شکل می‌دهند.
این سیستم به دلیل ظاهر عجیب‌وغریب خود توجه زیادی را جلب کرده است، اما دلیل مهم‌تر، احتمال انفجار ابرنواختری و نگرانی از فوران پرتو گاما (GRB) است که ممکن بود مستقیماً به سمت زمین نشانه رود. همین تهدید بالقوه، لقب «ستاره مرگ» را برای WR104 به همراه داشت. اما آیا واقعاً باید نگران باشیم؟
مطالعات اولیه نشان دادند که مارپیچ غباری این سیستم از دید ما به شکل صفحه‌ای دیده می‌شود، به این معنا که قطب‌های چرخشی ستاره‌ها ممکن است به سمت ما باشند. اگر یکی از این ستاره‌ها به ابرنواختر تبدیل شود و یک فوران پرتو گاما تولید کند، این پرتوها می‌توانستند مستقیماً به سوی زمین بیایند.
اما در مطالعه جدیدی که توسط گرانت هیل، دانشمند ابزارآلات رصدخانه کک (Keck) انجام شد، مشاهدات طیف‌سنجی جدید با استفاده از سه ابزار LRIS، ESI و NIRSPEC نتایج شگفت‌آوری به همراه داشت. در حالی که مارپیچ غباری از دید زمین به‌صورت روبه‌رو دیده می‌شود، اندازه‌گیری‌های سرعتی نشان دادند که صفحه مداری واقعی سیستم حداقل ۳۰ تا ۴۰ درجه نسبت به تصورات قبلی کج‌تر است.
این یعنی خبری خوب! سیستم مستقیماً به سمت زمین نشانه نرفته است و خطر فوران پرتو گاما به‌شدت کاهش یافته است.
با این حال، این سؤال مطرح می‌شود که چطور ممکن است مارپیچ غبار به شکل روبه‌رو دیده شود، در حالی که مدار ستاره‌ها کج است؟ این تناقض، مدل‌های فعلی درباره تشکیل غبار در سیستم‌های برخورد بادهای ستاره‌ای را به چالش می‌کشد و نشان می‌دهد که ممکن است فرایندهای فیزیکی ناشناخته‌ای در شکل‌گیری این مارپیچ نقش داشته باشند.
برای درک بهتر آنچه در WR104 اتفاق می‌افتد، به مطالعات بیشتری نیاز است. همان‌طور که هیل می‌گوید:
«این یک نمونه عالی از این است که در نجوم، ما مطالعه‌ای را آغاز می‌کنیم و جهان با رازهایی که انتظارش را نداشتیم، ما را شگفت‌زده می‌کند.»
او ادامه می‌دهد:
«ما ممکن است به برخی سؤالات پاسخ دهیم اما در عین حال سؤالات جدیدی مطرح می‌شوند. در نهایت، این دقیقاً همان روشی است که با آن درباره فیزیک و جهان پیرامون خود بیشتر می‌آموزیم. در این مورد، به نظر می‌رسد WR104 هنوز ما را غافلگیر خواهد کرد!»
