سال ۱۴۰۴ هنوز به‌تازگی آغاز شده و ناسا در حال آماده‌سازی برای نخستین اعلامیه مهم خود است؛ این بار درباره مأموریت جاه‌طلبانه اما دشوار بازگردانی نمونه‌های مریخ.
روز سه‌شنبه، ۱۸ دی، مقامات ارشد ناسا یک کنفرانس مطبوعاتی صوتی برگزار خواهند کرد تا به‌روزرسانی‌های برنامه بازگردانی نمونه‌های مریخ را به اطلاع عموم برسانند. این نشست رسانه‌ای ساعت ۱ بعدازظهر به وقت شرقی (۲۱:۳۰ به وقت تهران) آغاز می‌شود و علاقه‌مندان می‌توانند آن را از طریق وب‌سایت ناسا به‌صورت آنلاین گوش دهند.
مدیر ناسا، بیل نلسون، و نیکی فاکس، معاون علمی مأموریت‌های ناسا، این جلسه را میزبانی خواهند کرد. ناسا در بیانیه‌ای که ۱۴ دی منتشر کرد، اعلام کرد: «این نشست شامل تلاش‌های ناسا برای تحقق اهداف بازگرداندن نمونه‌های علمی انتخاب‌شده از مریخ به زمین خواهد بود، درحالی‌که هزینه‌ها، ریسک‌ها و پیچیدگی مأموریت کاهش می‌یابد.»
برنامه بازگردانی نمونه‌های مریخ ناسا دقیقاً همان‌طور که نامش نشان می‌دهد، طراحی شده است: بازگرداندن تکه‌هایی از مریخ به زمین برای مطالعه دقیق سیاره سرخ توسط دانشمندان. در همین راستا، مریخ‌نورد پشتکار ناسا، که از سال ۱۳۹۹ در مریخ حضور دارد، مجموعه‌ای از نمونه‌ها را جمع‌آوری و ذخیره کرده است.
ناسا در بیانیه‌ای افزود: «برنامه بازگردانی نمونه‌های مریخ بیش از دو دهه هدفی بزرگ در کاوش‌های بین‌المللی سیاره‌ای بوده است. مریخ‌نورد پشتکار نمونه‌های علمی ارزشمندی جمع‌آوری کرده که به دانشمندان کمک می‌کند تاریخ زمین‌شناسی مریخ، تکامل اقلیمی آن و آمادگی برای کاوشگران آینده را بهتر درک کنند. بازگرداندن این نمونه‌ها همچنین در جستجوی نشانه‌های حیات باستانی به ناسا کمک خواهد کرد.»
اما مأموریت بازگرداندن این نمونه‌ها به زمین در وضعیت بحرانی قرار دارد.
یکی از طرح‌ها شامل فرود یک کاوشگر در نزدیکی مریخ‌نورد پشتکار، استفاده از بازوی رباتیک پیشرفته (یا حتی پهپادهایی مانند هلی‌کوپتر نبوغ) برای جمع‌آوری نمونه‌ها از مریخ‌نورد و قرار دادن آن‌ها در موشکی بود که به مدار مریخ پرتاب می‌شود. سپس، فضاپیمایی که توسط آژانس فضایی اروپا ارائه می‌شود، کپسول نمونه را برای سفر به زمین جمع‌آوری می‌کند.
در سال ۱۳۹۸، هزینه این طرح حدود ۳ میلیارد دلار برآورد شد. اما تا فروردین ۱۴۰۳، با روشن‌تر شدن پیچیدگی‌ها و چالش‌های فنی، هزینه تخمینی آن به ۱۱ میلیارد دلار افزایش یافت. همچنین، در شهریور ۱۴۰۲ ارزیابی دیگری نشان داد که به‌دلیل ساختار پیچیده طرح، ناسا احتمالاً نمی‌تواند نمونه‌های مریخ‌نورد پشتکار را تا سال۱۴۰۳ به زمین برگرداند؛ ۲۰ سال پس از آغاز مأموریت.
بیل نلسون در فروردین ۱۴۰۳ اظهار داشت: «به‌طور خلاصه، ۱۱ میلیارد دلار بسیار گران است و بازگرداندن نمونه‌ها تا سال ۱۴۱۹ بیش از حد طولانی است.»
برای مقایسه، چین قصد دارد مأموریت بازگردانی نمونه‌های مریخ خود را در سال ۱۴۰۷ آغاز کند و هدف دارد این نمونه‌ها را تا سال ۱۴۱۰ به زمین برگرداند. بنابراین، ناسا در این رقابت برای جمع‌آوری نمونه‌های مریخ تنها نیست.
در طول سال ۱۴۰۳، ناسا تلاش کرده تا طرح بازگردانی نمونه‌های مریخ خود را به سناریویی ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر تغییر دهد. نشست رسانه‌ای روز سه‌شنبه ممکن است جزئیاتی از این طرح جدید را فاش کند.
ماه گذشته، نلسون در مرکز فضایی کندی ناسا به خبرنگاران گفت که طرح جدید شامل مشارکت‌های گسترده‌تری خواهد بود. وی گفت: «طرح جدید با مشارکت صنعت، و نه فقط مراکز ناسا مانند آزمایشگاه پیش‌رانش جت، به‌دست می‌آید. این همکاری‌ها منجر به پیشنهادات عملی‌تری شده‌اند که زمان‌بندی را تسریع و هزینه‌ها را به‌طور قابل‌توجهی کاهش می‌دهند.»
