به تازگی، دانشمندان ژاپنی در موسسه ملی نجوم ژاپن (NAOJ) با استفاده از تکنیکهای تجزیه و تحلیل جدید، شکل متفاوتی از قرص برافزایشی اطراف سیاهچاله Sagittarius A* (Sgr A*) در مرکز کهکشان راه شیری کشف کردهاند. این ساختار جدید به جای دایرهای که در سال ۲۰۲۲ مشاهده شد، کمی کشیدهتر به نظر میرسد.
تیم تحقیقاتی با استفاده از دادههای رادیویی تلسکوپ افق رویداد (EHT)، که شبکهای از تلسکوپهای رادیویی زمینپایه است، به این نتیجه رسیدند. تجزیه و تحلیل اولیه، یک ساختار حلقهمانند را در اطراف یک منطقه تاریک نشان میداد، اما بازبینی آن به شکل جدیدی از قرص برافزایشی منجر شد.
توضیح ظاهر سیاهچاله و کشف جدید
دانشمندان NAOJ معتقدند که کشیدگی در تصویر ناشی از حرکت دیسک برافزایشی در اطراف سیاهچاله با سرعتی نزدیک به ۶۰ درصد سرعت نور است. این حرکت سریع باعث تقویت اثر داپلر میشود و نیمه شرقی دیسک را روشنتر از نیمه غربی نشان میدهد.
این دیسک پر از موادی است که در اثر اصطکاک و میدانهای مغناطیسی گرم شدهاند و در طیفهای مختلفی از جمله نور مرئی و اشعه ایکس، میدرخشند. علاوه بر این، شکل دیسک تحت تاثیر عواملی مانند چرخش سیاهچاله، میزان ماده جذب شده و تکانه زاویهای مواد تغییر میکند.
علت تفاوت دیدگاهها درباره شکل سیاهچاله
با اینکه تیم EHT و NAOJ هر دو از دادههای یکسان استفاده کردند، چرا نتایج متفاوتی به دست آمد؟ طبق نظر تیم NAOJ، تفاوتها ناشی از نحوه تجزیه و تحلیل و تفسیر دادهها است. به دلیل وجود شکافهایی در دادههای تداخل سنجی، دانشمندان از تکنیکهای ویژهای برای تکمیل تصویر استفاده کردهاند که میتواند نتایج مختلفی ایجاد کند.
تیم NAOJ با استفاده از یک روش نقشهبرداری متفاوت، این شکافها را پر کرده و به یک تصویر کشیده از دیسک برافزایشی دست یافتهاند که به نظر میرسد در زاویه ۴۰ تا ۴۵ درجه دیده میشود.
راهکارهای آینده برای مطالعه سیاهچالهها
این مطالعه جدید به درک بهتر از دیسک برافزایشی سیاهچاله Sgr A* کمک میکند. کنسرسیوم EHT در حال بهبود فناوریهای خود است تا تصاویر دقیقتری از سیاهچالهها به دست آورد. انتظار میرود که با افزایش دقت مشاهدات و رفع شکافهای داده، به دیدگاههای دقیقتری از سیاهچالهها دست پیدا کنیم.
نتیجه گیری
تحقیقات جدید NAOJ درباره سیاهچاله Sgr A* با ارائه تصویری کشیده از دیسک برافزایشی، دریچهای تازه به روی علم نجوم باز کرده است. این یافتهها نشان میدهد که با بهبود روشهای تجزیه و تحلیل و استفاده از فناوریهای پیشرفتهتر، میتوان به دیدگاههای دقیقتری از سیاهچالهها دست یافت. چنین نتایجی نه تنها به درک بهتر ماهیت سیاهچالهها کمک میکند، بلکه راه را برای کشف رازهای بیشتری از جهان باز میکند. همکاریهای بینالمللی و ابزارهای پیشرفته مانند EHT، کلید اصلی کشف اسرار جهان در آینده خواهند بود
سوالات متداول
۱. سیاهچاله Sagittarius A* چیست؟
Sagittarius A* یک سیاهچاله فوق عظیم در مرکز کهکشان راه شیری است که به طور مداوم توسط دانشمندان مورد بررسی و مطالعه قرار میگیرد.
۲. چرا دو تصویر مختلف از سیاهچاله Sgr A* وجود دارد؟
تفاوت در نتایج حاصل از دو تحلیل به دلیل تفاوت در روشهای تجزیه و تحلیل دادههای تداخل سنجی است. تیم NAOJ از روش متفاوتی استفاده کرده که شکل کشیدهتری از دیسک برافزایشی را نشان میدهد.
۳. چرا دیسک برافزایشی سیاهچاله کشیده به نظر میرسد؟
به دلیل سرعت بالای چرخش دیسک برافزایشی که منجر به تقویت داپلر و درخشانتر شدن نیمه شرقی نسبت به نیمه غربی آن میشود، دیسک کشیده به نظر میآید.
۴. آیا این یافتهها تأثیری بر تحقیقات آینده دارند؟
بله، این یافتهها به دانشمندان کمک میکند تا درک بهتری از نحوه تشکیل و تغییر شکل دیسک برافزایشی اطراف سیاهچالهها به دست آورند و مشاهدات دقیقتری انجام دهند.