انفجاری که یک بار در زندگی اتفاق می‌افتد، ستاره جدیدی را در آسمان نشان می‌دهد

اکنون هر شب، یک ‘ستاره جدید’ یا نوا در آسمان شب ظاهر می شود. در حالی که آسمان را به آتش نمی کشد، این یک فرصت ویژه برای دیدن یک رویداد نادر است که معمولاً پیش بینی آن از قبل دشوار است.

ستاره مورد نظر T Coronae Borealis (T CrB، تلفظ شده ‘T Cor Bor’) است. در صورت فلکی تاج شمالی قرار دارد که در نیمکره شمالی برجسته است اما در چند ماه آینده از استرالیا و Aotearoa نیوزیلند نیز در آسمان شمالی قابل مشاهده است.

بیشتر اوقات T CrB که در فاصله ۳۰۰۰ سال نوری از ما قرار دارد، بسیار کم نور است که قابل مشاهده نیست. اما هر ۸۰ سال یا بیشتر، یک بار فوران می کند.

به نظر می رسد ناگهان یک ستاره کاملاً جدید ظاهر می شود، هرچند نه برای مدت طولانی. فقط چند شب بعد به سرعت محو خواهد شد و دوباره در تاریکی ناپدید می شود.

انفجاری از زندگی

ستارگان در اوج زندگی خود از واکنش های همجوشی هسته ای در اعماق هسته خود نیرو می گیرند. معمولاً هیدروژن به هلیوم تبدیل می‌شود که انرژی کافی برای ثابت نگه داشتن ستاره و درخشش آن برای میلیاردها سال ایجاد می‌کند.

اما T CrB به خوبی از اوج خود گذشته است و اکنون یک بازمانده ستاره ای است که به عنوان کوتوله سفید شناخته می شود. آتش هسته ای داخلی آن خاموش شده است و به گرانش اجازه می دهد تا ستاره مرده را به طور چشمگیری فشرده کند.

T CrB همچنین یک همراه ستاره ای دارد – یک غول قرمز که با ورود به سن پیری پف کرده است. کوتوله سفید گاز غول قرمز متورم شده را پاک می کند و این چیزی را تشکیل می دهد که به عنوان یک دیسک برافزایشی در اطراف ستاره مرده شناخته می شود.

این ماده همچنان روی ستاره‌ای انباشته می‌شود که از قبل تا حد خود فشرده شده است و فشار و دما را مجبور به افزایش مداوم می‌کند. شرایط به قدری شدید می شود که از چیزی تقلید می کنند که زمانی در هسته ستاره پیدا می شد. سطح آن در یک واکنش گرما هسته ای فراری مشتعل می شود.

هنگامی که این اتفاق می افتد، انرژی آزاد شده باعث می شود T CrB 1500 برابر روشن تر از حد معمول بدرخشد. در اینجا روی زمین، به طور خلاصه در آسمان شب ظاهر می شود. با این تنظیم مجدد چشمگیر، ستاره گاز را دفع کرده و چرخه می تواند دوباره شروع شود.

چگونه بفهمیم که سررسید آن است

T CrB درخشان‌ترین نوع از دسته نادر نواخترهای مکرر است که در عرض صد سال تکرار می‌شوند – مقیاس زمانی که به ستاره‌شناسان اجازه می‌دهد ماهیت تکرارشونده آن‌ها را تشخیص دهند.

در حال حاضر تنها ده نووای مکرر شناخته شده‌اند، اگرچه تعداد بیشتری از نوواها ممکن است تکرار شوند – فقط در مقیاس‌های زمانی بسیار بزرگ‌تر که به راحتی قابل ردیابی نیستند.

اولین تاریخ شناخته شده فوران T CrB بر اساس مشاهدات ثبت شده در وقایع نگاری رهبانی قرون وسطایی مربوط به سال ۱۲۱۷ است. قابل توجه است که ستاره شناسان اکنون می توانند فوران های آن را دقیقاً پیش بینی کنند تا زمانی که نوا از الگوی معمول خود پیروی کند.

دو فوران اخیر این ستاره – در سال های ۱۸۶۶ و ۱۹۴۶ – دقیقاً همان ویژگی ها را نشان دادند. حدود ده سال قبل از فوران، روشنایی T CrB کمی افزایش یافت (به عنوان حالت بالا شناخته می شود) و پس از یک سال پس از انفجار، محو شدن یا افت کوتاهی داشت.

T CrB در سال ۲۰۱۵ وارد حالت اوج خود شد و ریزش پیش از فوران در مارس ۲۰۲۳ مشاهده شد و اخترشناسان را در حالت آماده باش قرار داد. آنچه باعث این پدیده ها می شود فقط برخی از اسرار فعلی پیرامون T CrB است.

چگونه می توانم آن را ببینم

از همین الان شروع به رصد ستارگان کنید! این ایده خوبی است که به دیدن Corona Borealis همانطور که اکنون هست عادت کنید تا تأثیر کامل ستاره ‘جدید’ را داشته باشید.

Corona Borealis در حال حاضر حدود ساعت ۸:۳۰ تا ۹ شب به وقت محلی در سراسر استرالیا و Aotearoa به بهترین موقعیت رصدی خود (معروف به ترانزیت نصف النهار) می رسد. هر چه در شمال دورتر قرار بگیرید، صورت فلکی در آسمان بالاتر خواهد بود.

انتظار می رود که نوا روشنایی معقولی (قدر ۲.۵) داشته باشد: تقریباً به روشنی Imai (Delta Crucis)، چهارمین ستاره درخشان در صلیب جنوبی. بنابراین اگر می دانید کجا را نگاه کنید، حتی از یک مکان شهر نیز به راحتی قابل مشاهده خواهد بود.

زمان زیادی نخواهیم داشت

پس از خاموش شدن آن زمان زیادی نخواهیم داشت. حداکثر روشنایی فقط چند ساعت طول می کشد. در عرض یک هفته T CrB محو خواهد شد و برای دیدن آن به دوربین دوچشمی نیاز خواهید داشت.

تقریباً مطمئناً یک ستاره شناس آماتور خواهد بود که جامعه حرفه ای را از لحظه انفجار T CrB آگاه می کند.

این افراد متعهد و آگاه به طور معمول ستارگان را از حیاط خلوت خود تحت نظر شانس ‘چه می شد اگر’ رصد می کنند و بنابراین یک شکاف مهم در رصد آسمان شب را پر می کنند.

انجمن آمریکایی رصد ستاره های متغیر (AAVSO) گزارشی از بیش از ۲۷۰۰۰۰ مشاهدات ارسال شده در T CrB دارد. اخترشناسان آماتور در اینجا و در سراسر جهان با یکدیگر همکاری می کنند تا به طور مداوم T CrB را برای اولین نشانه های فوران زیر نظر بگیرند.

امیدواریم نوا همانطور که انتظار می‌رفت در زمانی قبل از اکتبر فوران کند، زیرا پس از آن کورونا بورئالیس آسمان عصر ما را در نیمکره جنوبی ترک می‌کند.

این مقاله از The Conversation تحت مجوز Creative Commons بازنشر شده است. مقاله اصلی را بخوانید.